Η ανάλυση των εμπόλεμων συγκρούσεων μεταξύ Αγγλίας και Σκωτίας μπορεί να χρειαστεί
πολύ… μελάνι για να γραφτεί. Αν και η πιο δημοφιλής αναφορά στους αγώνες της Σκωτίας για να είναι ένα ανεξάρτητο κράτος, γίνεται στην ταινία «Braveheart» (όπου BTW οι ιστορικές ανακρίβειες επίσης είναι υπερβολικά πολλές κι ας είναι ταινιάρα), πολλά παραμένουν άγνωστα για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Ο βασιλιάς Εδουάρδος Α’ της Αγγλίας είχε εκμεταλλευτεί μία κρίση διαδοχής στη Σκωτία για να διεκδικήσει ο ίδιος την ηγεμονία ολόκληρης της Βρετανίας. Εισέβαλε στη Σκωτία το 1296, αρνούμενος να αναγνωρίσει τον Ρόμπερτ Μπρους ως βασιλιά και τη Σκωτία ως χώρα ανεξάρτητη από την αγγλική κυριαρχία.
Οι Σκωτσέζοι είχαν προβάλλει, από την πλευρά τους, σθεναρή αντίσταση και η πιθανή έκβαση του πολέμου άλλαζε σε κάθε αιματηρή σύγκρουση. Το 1297 ο Γουίλιαμ Γουάλας (ναι, ο Braveheart) νίκησε τα αγγλικά στρατεύματα στη μάχη του Στέρλινγκ. Το 1314, οι Σκωτσέζοι υπό τον Ρόμπερτ Μπρους νίκησαν και πάλι τους Άγγλους, με επικεφαλής τον Εδουάρδο Β΄, στη Μάχη του Μπάνοκμπερν.
Μετά, όμως, από πολλές αιματοχυσίες, μία ημέρα, σαν σήμερα, 6 Απριλίου του 1320, πολύ μετά τον θάνατο του Εδουάρδου Α’, οι Σκωτσέζοι κήρυξαν την ανεξαρτησία τους.
Ουσιαστικά έστειλαν επίσημο αίτημα στον πάπα Ιωάννη ΚΒ’ να αναγνωρίσει τη Σκωτία ως ανεξάρτητη και τον Ρόμπερτ Μπρους ως βασιλιά της. Το έγγραφο ήταν γραμμένο και επικυρωμένο από οκτώ κόμητες και κάπου σαράντα βαρώνους και έμεινε γνωστό ως η Διακήρυξη του Άρμπροουθ.
Ειδικότερα, πρόκειται για μία πατριωτική διακήρυξη της αυτονομίας της Σκωτίας: «Όσο μένουν ζωντανοί έστω κι εκατό από εμάς, ουδέποτε και υπό καμία συνθήκη δεν θα τεθούμε υπό την ηγεμονία της Αγγλίας. Δεν πολεμάμε για τη δόξα, μήτε για τα πλούτη, μήτε για τις τιμές, παρά για την ελευθερία μας -αυτήν που κανείς έντιμος άνδρας δεν παραδίδει παρά μόνο όταν παραδώσει και το πνεύμα του».
Η διακήρυξη ισχυριζόταν πως η Σκωτία ανέκαθεν ήταν αυτόνομη και είχε δεχθεί αναίτια επίθεση από τον Εδουάρδο Α’. Ο Πάπας αποδέχθηκε μεν τη διακήρυξη, αλλά οι Άγγλοι αναγνώρισαν -μάλλον κάπως απρόθυμα- μόλις το 1328 την ανεξαρτησία της Σκωτίας, και έπρεπε να φτάσουμε στο 1357 για να συμφωνηθεί διαρκής ειρήνη, με τα σύνορα που καθορίστηκαν τότε να διατηρούνται μέχρι και σήμερα.
Το δυστύχημα με το άλογο που οδήγησε (τελικά) στην εισβολή της Αγγλίας
Και μία ενδιαφέρουσα πληροφορία για τα προβλήματα που οδήγησαν στην εισβολή του Εδουάρδου.
Η Σκωτία, σχεδόν νομοτελειακά, μαστιζόταν με εμφύλιες συρράξεις μεταξύ των φατριών. Η κατάσταση όμως είχε βελτιωθεί μετά την άνοδο στον σκωτσέζικο θρόνο του Αλεξάνδρου Γ’.
Το 1286, όμως, ο βασιλιάς βρήκε τραγικό θάνατο, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει κρίση στη Σκωτία, την οποία εκμεταλλεύθηκε ο Εδουάρδος της Αγγλίας για να κάνει όλη τη Βρετανία δική του.
Όλα συνέβησαν όταν ο βασιλιάς Αλέξανδρος Γ’ έκανε ένα μεγάλο ξεφάντωμα για να γιορτάσει τον δεύτερο γάμο του. Η μεγάλη βραδιά διοργανώθηκε στο Κάστρο του Εδιμβούργου, και ο Αλέξανδρος το γιόρτασε δεόντως κάνοντας προπόσεις για τον γάμο του και την προοπτική απογόνου, αν και έξω μαινόταν μεγάλη καταιγίδα.
Μεθυσμένος και λάγνος όπως ήταν, αποφάσισε να επισκεφτεί τη βασίλισσα και κανείς δεν μπορούσε να τον πείσει να περιμένει μέχρι το πρωί. Πήρε τον δρόμο για το Φάιφ καβάλα στο άλογό του, μέσα στη βροχή και το σκοτάδι. Φυσικό επακόλουθο να τον χάσει η συνοδεία του μέσα στη νύχτα. Το επόμενο πρωί, ο βασιλιάς βρέθηκε στη βάση ενός γκρεμού με τον λαιμό του σπασμένο -ίσως μέσα στη νύχτα το άλογό του να είχε σκοντάψει και να τον έριξε.
Μετά τον θάνατο του το βασίλειο της Σκωτίας έπεσε σε περίοδο μεγάλης παρακμής που οδήγησε σε πόλεμο με την Αγγλία, με τον Αλέξανδρο να ενταφιάζεται στο αβαείο του Ντανφέρμλιν.
(Με πληροφορίες από το βιβλίο του Dan Snow «Σαν σήμερα στην παγκόσμια Ιστορία»)
