Οι κρότωνες τα γνωστά σε όλους μας τσιμπούρια, κάνουν απειλητική την εμφάνιση τους το τελευταίο διάστημα στην Μεγάλη Βρετανία καθώς μεταδίδουν έναν ιδιαίτερα επικίνδυνο ιό που προκαλεί εγκεφαλίτιδα σε μικρούς και μεγάλους, αναφέρει και ο ΕΟΔΥ.
Την ίδια στιγμή η εμφάνιση του ιού αυτού σε πολλές χώρες της Ευρώπης μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, προκαλεί εγρήγορση και επιφυλακή από τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές.
Σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν από τις Βρετανικές Αρχές Ασφάλειας της Υγείας, επιβεβαιώθηκε ένα εγχώριο κρούσμα σε έναν 50χρονο στο Γιόρκσαϊρ ο οποίος διαγνώστηκε πέρυσι με κρωτονογενή εγκεφαλίτιδα (TBE), ενώ άλλα δύο άτομα είναι ύποπτα για την ίδια μόλυνση από τον επικίνδυνο ιό.
Από τα τρία περιστατικά το ένα είναι στο Γιορκσάιρ, ενώ το δεύτερο ύποπτο εντοπίστηκε στην Σκωτία.
Τι αναφέρει η Βρετανική έκθεση για τα τσιμπούρια και τον επικίνδυνο ιό που μεταδίδει
«Τα περιστατικά αυτά επιβεβαιώνουν ότι οι κρότωνες (τσιμπούρια) που φέρουν τον υπαίτιο ιό της TBE έχουν πλέον εγκατασταθεί σε ορισμένες περιοχές της Βρετανίας», δήλωσε η Dr. Helen Callaby, διευθύντρια του Εργαστηρίου Σπανίων & Εισαγομένων Παθογόνων της UKHSA.
«Οι γιατροί πρέπει να εξετάζουν το ενδεχόμενο κροτωγενούς εγκεφαλίτιδας σε ασθενείς με ανεξήγητη φλεγμονή του εγκεφάλου που έχουν ιστορικό έκθεσης σε τσιμπούρια».
Ο επικίνδυνος ιός της κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας (TBEV) ανήκει στους λεγόμενους φλαβοϊούς και μεταδίδεται από το δάγκωμα των τσιμπουριών ή σπανιότερα, από την κατανάλωση μη-παστεριωμένων γαλακτοκομικών από μολυσμένα ζώα.
Πότε εμφανίστηκε τελευταία φορά ο ιός ΤΒΕV στην Ελλάδα
Ο Ιός TBEV που ενδημεί σε πολλές περιοχές της δυτικής και βόρειας Ευρώπης, καθώς και της βόρειας και ανατολικής Ασίας, έχει εντοπιστεί και στην Ελλάδα προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στους ανθρώπους που μολύνθηκαν.
Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσια Υγεία (ΕΟΔΥ) στη χώρα μας εμφανίστηκαν τελευταία φορά κρούσματα από τον επικίνδυνο ιό το 2021.
Συνολικά έχουν καταγραφεί έξι εγχώρια κρούσματα εκ των οποίων τα δύο εισαγόμενα (ήταν ταξιδιώτες από χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης).
Τα κρούσματα αυτά εμφανίστηκαν ένα το 2014 στην Ανατολική Μακεδονία, ένα το 2015 στην Πελοπόννησο και τέσσερα το 2021 στην Κεντρική Μακεδονία (τα 2), στη Θεσσαλία (1) και στη Θράκη (1).
Όπως έγινε γνωστός και τα έξι εγχώρια περιστατικά στη χώρα μας αφορούσαν ενήλικες κτηνοτρόφους ή βοσκούς σε αγροτικούς οικισμούς. Οι ασθενείς είχαν έναρξη συμπτωμάτων διάσπαρτα μέσα στον χρόνο (κατά τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Μάρτιο, Μάιο και Δεκέμβριο).
Τι συμβαίνει στην Ευρώπη με τον ιό των τσιμπουριών
Με βάση τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (ECDC), το 2020 αναφέρθηκαν σε 24 από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης 3.817 κρούσματα ιογενούς εγκεφαλίτιδας από τσιμπούρια. Εκείνη τη χρονιά, η χώρα μας δεν είχε κανένα περιστατικό.
Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε αναλογία 0,9 περιστατικών ανά 100.000 κατοίκους και είναι αυξημένος σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές.
Τα περισσότερα κρούσματα στην Ευρώπη καταγράφηκαν το 2020 σε άνδρες και στην ηλικιακή ομάδα 45-64 ετών. Στο 95% των περιπτώσεων καταγράφηκαν από τον Μάιο έως το Νοέμβριο. Ο μήνας με τα περισσότερα περιστατικά το 2020 ήταν ο Ιούλιος (ανήλθαν σε 1.016). Τα περισσότερα κρούσματα καταγράφηκαν:
Στην Τσεχία (ήταν 849)
Στη Γερμανία (ανήλθαν σε 705)
Στη Λιθουανία (ήταν 679)
Όσα τσιμπούρια μεταφέρουν τον επικίνδυνο ιό TBEV ζουν σε πολλά μέρη, σε αγροτικές και αστικές περιοχές, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Προτιμούν περιοχές με υγρασία και σκιά, μέσα ή κοντά σε δάση ή περιοχές με πυκνή βλάστηση, χόρτα, γρασίδι ή θάμνους. Ζουν επίσης σε λιβάδια, βάλτους , αστικά πάρκα και κήπους.
Περίπου το 75% των ανθρώπων που μολύνονται από τον ιό δεν εκδηλώνουν συμπτώματα. Απ’ όσους εκδηλώσουν, αυτά θα εμφανιστούν 7 ημέρες κατά μέσον όρο μετά το δάγκωμα (η περίοδος επωάσεως κυμαίνεται από 3 έως 28 ημέρες).
Όταν η μόλυνση από τον ιό TBEV οφείλεται σε κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου, τα συμπτώματα θα εμφανιστούν πιο γρήγορα (σε περίπου 4 ημέρες).
Ποια τα ύποπτα συμπτώματα
Στην πρώτη φάση της μόλυνσης από τον ιό των τσιμπουριών εμφανίζεται η αποκαλούμενη ιαιμία η οποία διαρκεί κατά μέσον όρο πέντε ημέρες και χαρακτηρίζεται από γενικά (μη-ειδικά) συμπτώματα όπως
Πυρετός
Κόπωση
Κεφαλαλγία (πονοκέφαλος)
Μυαλγίες (πόνοι στους μυς)
Ναυτία
Η δεύτερη φάση χαρακτηρίζεται από ένα ασυμπτωματικό διάστημα 7 ημερών (εύρος: 1 έως 33 ημέρες). Στη συνέχεια, ένα ποσοστό ασθενών εκδηλώνει την δεύτερη φάση, κατά την οποία προσβάλλεται το κεντρικό νευρικό σύστημα. Σε αυτή τη φάση οι ασθενείς μπορεί να εκδηλώσουν προβλήματα, όπως:
Μηνιγγίτιδα
Εγκεφαλίτιδα
Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα
Μυελίτιδα
Ριζίτιδα
Εκδηλώσεις πάρεσης (παράλυσης)
Η πρόγνωση
Όταν η αιτία της νόσου είναι ο ευρωπαϊκός υπότυπος της νόσου, το 20-30% των ασθενών παρουσιάζουν την δεύτερη φάση της λοίμωξης. Σε αυτούς, η θνητότητα φτάνει έως και το 2%. Στο 10% των ασθενών, εξ άλλου, παρατηρούνται σοβαρές μακροχρόνιες νευρολογικές επιπτώσεις.
Στα παιδιά, η δεύτερη φάση της νόσου αφορά συνήθως σε μηνιγγίτιδα. Οι ενήλικες ηλικίας άνω των 40 ετών έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν εγκεφαλίτιδα. Η θνητότητα είναι υψηλότερη στους ασθενείς άνω τω 60 ετών, το ίδιο και οι μακροχρόνιες επιπλοκές.
«Ο κίνδυνος να προκαλέσουν τα τσιμπούρια ιογενή εγκεφαλίτιδα είναι χαμηλός για τον γενικό πληθυσμό. Είναι όμως σημαντικό όσοι έρχονται σε επαφή με τη φύση να λαμβάνουν μέτρα προστασίας από το τσίμπημά τους», τόνισε η Dr. Callaby.
«Πρέπει να φορούν μακριά παντελόνια, να χρησιμοποιούν απωθητικό εντόμων και να ελέγχουν τα ρούχα και το σώμα τους για τσιμπούρια. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν πηγαίνουν σε περιοχές με ψηλά χόρτα, όπως δάση και πάρκα».
Πολύ σημαντικό είναι, να μην καταναλώνονται μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα σε περιοχές όπου μπορεί να ενδημούν τσιμπούρια.
