Ζω και εργάζομαι στην Αθήνα του 2020… Στην Ελλάδα του 2020… και έχω να σας πω μια ιστορία…
Καθόλη τη διάρκεια της ζωή μου, έχω έρθει αντιμέτωπη, άμεσά ή έμμεσα, λιγότερο ή περισσότερο, με καταστάσεις «αδικίας», ψυχολογικής βίας, εργασιακού bulling, βλαπτικών και λοιπόν τοξικών συμπεριφορών. Συνάντησα ανθρώπους που θεωρούν ότι «όλοι τους χρωστούν» ενώ οι ίδιοι δε «χρωστούν» τίποτα σε κανέναν, που πιστεύουν ότι είναι το κέντρο του κόσμου, ανθρώπους που νιώθουν ότι «όλα να τους ανήκουν», που χρησιμοποιούν κάθε μέσο για να ανέλθουν, που πατούν επί πτωμάτων. Ανθρώπους στερημένους, μίζερους, συκοφάντες και κακεντρεχείς, ανθρώπους που αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη τους και είτε την «πετάν» εδώ και κει, είτε άγονται και φέρονται αναζητώντας κάποιον άλλον να σηκώσει τεράστιο «φορτίο» του «εγώ» τους.
Όταν άνθρωποι σαν αυτούς βρέθηκαν στον εργασιακό μου βίο, πράγμα καθόλου σπάνιο για τους περισσότερους από μας, θύμωνα, τόσο μαζί τους όσο και με το σύστημα που «επιτρέπει» σε τέτοια άτομα, με μηδενική εν συναίσθηση, φοβερές ελλείψεις σε ικανότητες και γνώσεις, απίστευτα κόμπλεξ και απωθημένα, να έχουν θέσεις εξουσίας και να συμπεριφέρονται αντίστοιχα με το χαρακτήρα τους, (αλαζονικά, αδιάλλακτα, συκοφαντικά, κ.λπ.).
Συναισθήματα όπως ο θυμός, η πικρία, η απογοήτευση, ενίοτε και η οργή, συνυπήρξαν μέσα μου για μεγάλο χρονικό διάστημα, όταν σκεφτόμουν πόσο «άδικο» είναι, άνθρωποι ικανοί, άνθρωποι άξιοι και αποτελεσματικοί, άνθρωποι που θα μπορούσαν να προσφέρουν πολλά και να αφήσουν ένα εξαιρετικό «αποτύπωμα» είτε στην εργασία τους, είτε στην κοινωνία, άνθρωποι συνεργάσιμοι, έξυπνοι και με ήθος, να «αποβάλλονται» από το σύστημα και είτε να καταφεύγουν σε χώρες του εξωτερικού, σε συστήματα λιγότερο «διαβρωμένα», για να βρουν τη μοίρα στους και να διεκδικήσουν τη ζωή τους, είτε να παραμένουν «εγκλωβισμένοι» στα γρανάζια του «εγχώριου» συστήματος, περιθωριοποιημένοι σε ένα βαθμό, με το βάρος της «αδικίας» να τους πληγώνει… Τέλος, αντιλήφθηκα, στην πράξη, πως μετατρέπονται οι άνθρωποι σε ζωντανά «ζόμπι» και πως το σύστημα συντελεί σε αυτό…
Ο Hayek στο βιβλίο του «Ο Δρόμος προς τη δουλεία», λέει, “…κατά κανόνα όσο ανώτερη εκπαίδευση και νοημοσύνη έχουν τα άτομα, τόσο περισσότερο διαφοροποιούνται οι απόψεις και οι προτιμήσεις τους και τόσο λιγότερο πιθανό είναι να συμφωνήσουν ως προς μια συγκεκριμένη ιεραρχία αξιών”. Συνεπώς, άνθρωποι με νοημοσύνη, ήθος και προσωπικότητα, άνθρωποι «φωτισμένοι» και «χαρισματικοί», είναι δύσκολο να ενταχθούν και να αποτελέσουν, ολοκληρωτικά, μέρος ενός «διεφθαρμένου» συστήματος… σίγουρα δύσκολο…
Ο Χρόνης Μίσσιος, είχε πει κάποτε, το τόσο επίκαιρο, «Όταν συνειδητοποίησα ότι δεν μπορώ να αλλάξω το σύστημα, άρχισα να αγωνίζομαι να μην με αλλάξει αυτό». Πως μπορεί να γίνει, όμως, αυτό στην πράξη; Πως γίνεται να είσαι μέρος ενός συστήματος – όλοι είμαστε μέρος ενός συστήματος – αλλά να παραμείνεις ο εαυτός σου; Να συνεχίσεις να πρεσβεύεις τις αξίες σου, να συνεχίσεις να προσπαθείς για το καλύτερο δυνατό, το δικό σου και των άλλων, χωρίς, ωστόσο, να «βαρύνεις» ψυχικά, χωρίς να παραιτηθείς, χωρίς να γίνεις ένας από τους τόσους και τόσους αποχαυνωμένους που συναντώ καθημερινά; Να μη γίνεις ένας ακόμη νεκρό – ζώντανος; Ένας άνθρωπος που άγει και φέρει το σαρκίο του χωρίς ζωή, χωρίς χαρά, χωρίς σκοπό εν τέλει… Ο δρόμος δεν είναι εύκολος, δεν είναι «ασφαλτοστρωμένος» και ίσως χρειαστεί να πας από το χωματόδρομο, φίλε μου… Δύσκολοι καιροί για τους ρομαντικούς αυτής της ζωής… Δύσκολοι καιροί για «πρίγκηπες»…
Νομίζω πως, η παραδοχή της «αδικίας» ωφελεί την ψυχική μας υγεία. Η παραδοχή ότι, ναι, το σύστημα είναι «άδικο», πολύ «άδικο», δυστυχώς… Χρόνια τώρα… Ήταν, είναι και θα είναι άδικο, λιγότερο ή περισσότερο, ανάλογα με το πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο της κάθε χώρας… Όσο υπάρχουν άνθρωποι θα είναι «άδικο»… Και άνθρωποι σαν αυτούς που προανέφερα, πάντα θα βρίσκουν τον τρόπο να ανέρχονται στην εξουσία, σε κάθε εξουσία, σε κάθε εργασία… Ο σοφός λαός, λέει, «οι φελλοί επιπλέουν»… και σίγουρα, αυτό, ισχύει διαχρονικά…
Και έπειτα, εγώ, ως άτομο, ως μονάδα, τι μπορώ να κάνω για την κατάσταση, για να μη χάσω την πνευματική και ψυχική μου υγεία; Πως μπορώ να προστατευτώ; Ίσως, η λύση, να βρίσκεται στο να θέσω τα προσωπικά μου όρια, να χαράξω την δική μου, ανεξάρτητη πορεία, αποστασιοποιημένη από την όποια «διαφθορά» γύρω μου… Να προσδιορίζω κάθε φορά, κάθε φορά και ξανά κάθε φορά, και πάλι από την αρχή, μέχρι που «φτάνει» η ατομική μου παρέμβαση και να αναπροσαρμόζω, ξανά και ξανά, το ταξίδι μου… Ξανά και ξανά, όσο ζω, να προσδιορίζω την διαδρομή μου… Να «πετάω», να απορρίπτω τα παλιά, να δημιουργώ νέες στάσεις ζωής, να παράγω νέες ιδέες, νέους τρόπους επιβίωσης… Πολλές φορές αντίθετα στα καθιερωμένα, αντίθετα στη μάζα, κόντρα στους χαλεπούς καιρούς… Άραγε δεν αποτελεί απόδειξη πνευματικής και ψυχικής υγείας, η ευελιξία; η κατάργηση της στατικότητας και η ευρυχωρία του νου; Αν ναι, τότε keep going, είσαι ακόμα ζωντανός…
