Το Εδιμβούργο (αγγλικά: Edinburgh, γαελικά: Dùn Èideann) είναι η πρωτεύουσα της Σκωτίας από το 1437 και η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της. Η πόλη αποτέλεσε μεγάλο κέντρο την εποχή του Διαφωτισμού χάρη στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Στην απογραφή του 2010, το Εδιμβούργο είχε συνολικό πληθυσμό 486.120 κατοίκων κι έτσι είναι η έβδομη μεγαλύτερη πόλη στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η πόλη αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό στην Ευρώπη κι έρχεται δεύτερη σε τουρίστες πόλη στο Ηνωμένο Βασίλειο, μετά το Λονδίνο.
Ετυμολογία
Η ονομασία της πόλης προέρχεται από το βρυθονικό Din Eidyn (Φρούριο του Έντιν), ενώ αναφέρεται και σε ένα ποίημα του 600 μ.Χ. με τίτλο Y Gododdin. Μετά την πολιορκία του από τους Άγγλους, μετονομάστηκε σε Εδιμβούργο.
Άλλες ονομασίες του Εδιμβούργου
Το Εδιμβούργο συχνά αποκαλείται “Αθήνα του Βορρά” για πολλούς λόγους. Μια πρώτη σύγκριση μεταξύ των δυο πόλεων φανέρωνε ότι είχαν την ίδια τοπογραφία, καθώς η Παλιά Πόλη του Εδιμβούργου αντιστοιχούσε με την Ακρόπολη στην Αθήνα. Κι οι δυο πόλεις βρίσκονταν σε πεδιάδα, που κατέληγε σε λιμάνι: ο Πειραιάς στην Αθήνα και το Λιθ (Leith) στο Εδιμβούργο. Επίσης, αφού η πόλη του Εδιμβούργου ήταν κέντρο του Διαφωτισμού, με προσωπικότητες όπως ο Ντέιβιντ Χιουμ κι ο Άνταμ Σμιθ, πολλοί ήλπιζαν πως θα επηρέαζε πολιτισμικά το Λονδίνο με τον ίδιο τρόπο που η Αθήνα επηρέασε τη Ρώμη.
Το Εδιμβούργο είναι επίσης γνωστό ως Ντούνεντιν, που προέρχεται από τη γαελική ονομασία Dùn Èideann. Η πόλη Ντούνεντιν στη Νέα Ζηλανδία αρχικά ονομαζόταν Νέο Εδιμβούργο ενώ ακόμα είναι γνωστή ως το “Εδιμβούργο του Νότου”.
Αξίζει να αναφερθεί πως το όνομα της πόλης προφέρεται Έντινμπ(ο)ρα /ˈɛdɪnbərə/ και όχι Έντιμπουργκ.
Το κάστρο του Εδιμβούργου, σημαντικό τοπόσημο της πόλης.
Η Παλαιά Πόλη έχει διατηρήσει τη μεσαιωνική της αρχιτεκτονική και πολλά κτίρια από την εποχή της Μεταρρύθμισης. Μεγάλα τετράγωνα ανάμεσα στους δρόμους αποτελούν λαϊκές αγορές ή περιφράζουν δημόσια κτίρια, όπως τα Δικαστήρια. Άλλα σημεία ενδιαφέροντος είναι το Βασιλικό Μουσείο της Σκωτίας, το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, το Σχολείο Τζορτζ Χέριοτ και πολυάριθμοι υπόγειοι δρόμοι, απομεινάρια παλαιότερων φάσεων οικοδόμησης της πόλης.
Νέα Πόλη
Η Νέα Πόλη δημιουργήθηκε το 18ο αιώνα, ως λύση για τον υπερπληθυσμό της Παλαιάς Πόλης.
Το 1766 έγινε διαγωνισμός για την κατασκευή της Νέας Πόλης, η οποία δημιουργήθηκε με αυστηρό σχεδιασμό, όπως ταίριαζε και στο ορθολογιστικό πνεύμα που επικρατούσε τότε, στα χρόνια του Διαφωτισμού. Ο κύριος εμπορικός δρόμος είναι η Princes Street, ενώ στην ανατολική και δυτική άκρη υπάρχουν οι πλατείες St. Andrew’s Square και Charlotte Square αντίστοιχα.
Στη βόρεια πλευρά της δεύτερης πλατείας βρίσκεται κι η επίσημη κατοικία του Πρωθυπουργού της Σκωτίας, επονομαζόμενη Bute House.
Η Νέα Πόλη ήταν τόσο επιτυχημένη που γρήγορα επεκτάθηκε, χωρίς να διατηρήσει τον αυστηρό σχεδιασμό της. Αποτελεί μάλιστα ένα από τα καλύτερα δείγματα Γεωργιανής αρχιτεκτονικής σε όλο τον κόσμο.
Λιθ
Το Λιθ (Leith) είναι το λιμάνι του Εδιμβούργου. Αποτελεί ξεχωριστή οντότητα από το Εδιμβούργο: το 1920 μάλιστα υπήρξαν πολλές αντιδράσεις, όταν το “φρούριο” του Λιθ ενώθηκε με την κομητεία του Εδιμβούργου. Με τον επανασχεδιασμό του λιμανιού, το Εδιμβούργο έγινε κέντρο πολλών ναυτιλιακών εταιρειών, που προσέφεραν δρομολόγια προς τη Νορβηγία, τη Σουηδία, τη Δανία τη Γερμανία και την Ολλανδία.
Φεστιβάλ
Το Εδιμβούργο είναι ιδιαίτερα γνωστό για το ομώνυμο φεστιβάλ του, που αποτελείται από μια σειρά γεγονότων που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο από τα τέλη Ιουλίου μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου. Το μακροβιότερο φεστιβάλ είναι το Παγκόσμιο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, που ξεκίνησε το 1947 και στο πρόγραμμά του περιλαμβάνει θεατρικές παραγωγές και μουσικές παραστάσεις υψηλού κύρους, φιλοξενώντας παγκοσμίως γνωστούς συνθέτες, μαέστρους και ορχήστρες. Επίσης υπάρχει το Φεστιβάλ Παγκόσμιου Κινηματογράφου, το Φεστιβάλ Τζαζ και το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Βιβλίου του Εδιμβούργου.
Γιορτές
Τη νύχτα της 30ης Απριλίου στο Εδιμβούργο επιβιώνει ακόμη η παραδοσιακή κελτική γιορτή του Μπελτέιν: οι μεγάλες φωτιές που ανάβονται έχουν τις ρίζες τους σε παγανιστικά έθιμα για τον ερχομό της Άνοιξης.
Λογοτεχνία και επιστήμες
Το Εδιμβούργο έχει μακρά λογοτεχνική παράδοση από την εποχή του Διαφωτισμού στη Σκωτία. Οι συγγραφείς Ουόλτερ Σκοτ και Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, για παράδειγμα, έζησαν και εργάστηκαν στην πόλη αυτή, ενώ γνωστοί είναι επίσης ο φιλόσοφος Ντέιβιντ Χιουμ κι o οικονομολόγος Άνταμ Σμιθ.
Νυχτερινή ζωή
Το Εδιμβούργο έχει μεγάλο αριθμό νυχτερινών κέντρων, μπιραριών και εστιατορίων. Οι μπιραρίες και τα εστιατόρια κλείνουν τυπικά στις 23:00, γι’ αυτό και από τις 22:30 ανεβάζουν τις καρέκλες στα τραπέζια και στις 22:50 σταματούν την μουσική. Είναι ένας ευγενικός τρόπος να ειδοποιήσουν τους πελάτες ότι είναι ώρα να αποχωρήσουν. Οι περιοχές του Εδιμβούργου που παραδοσιακά είχαν πιο έντονη νυχτερινή ζωή είναι η Λόθιαν Ρόουντ, η Γκράσμαρκετ και η συνέχειά της, η Κάνονγκειτ, στην παλιά πόλη. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο ανερχόμενες περιοχές γνωστές για τη νυχτερινή τους ζωντάνια είναι η Τζόρτζ Στριτ στη νέα πόλη καθώς επίσης και η περιοχή δίπλα στη θάλασσα στο Λιθ.
Στην πόλη οργανώνονται επίσης συναυλίες γνωστών καλλιτεχνών, τόσο κατά τη διάρκεια του Φρίντζ Φεστιβαλ, που διεξάγεται παράλληλα με το Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, όσο και τον υπόλοιπο χρόνο.
Αθλητισμός
Το Εδιμβούργο έχει δύο επαγγελματικές ομάδες ποδοσφαίρου, την Χαρτ οφ Μιντλόθιαν και την Χιμπέρνιαν, γνωστές επίσης και ως Χαρτς (ή Τζάμπος και Χιμπς ή Χίμπις αντίστοιχα). Η εθνική ποδοσφαιρική ομάδα της Σκωτίας παίζει συνήθως στη Γλασκώβη, αλλά κάποια παιχνίδια τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει και στα γήπεδα του Εδιμβούργου, καθώς επίσης και στο Μάρεϊφιλντ το οποίο είναι γήπεδο ράγκμπι, αλλά φιλοξενεί κατά καιρούς και αγώνες ποδοσφαίρου.
Το ράγκμπι είναι πολύ δημοφιλές και η ντόπια ομάδα είναι η Έντιμπουργκ ράγκμπι. Τα διεθνή παιχνίδια της εθνικής ομάδας παίζονται στο Μάρεϊφιλντ. Άλλα δημοφιλή αθλήματα είναι το χόκεϊ, το χόκεϊ επί πάγου και το κρίκετ.
